گزارش نخستین نشست برنامه پژوهشی آسیا-پاسیفیک در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

تاریخ برگزاری: 1398/10/22
کارگروه: ایران
کد خبر: 1398102296502
تاریخ خبر: 1398/10/22
ارسال کننده: siyavash1989/siyavash1989/siyavash1989
دسته بندی: اخبار
آخرین اخبار
نخستین نشست برنامه پژوهشی آسیا-پاسیفیک به مناسبت آغاز به کار این برنامه، روز دوشنبه 9 دی ماه 1398 در مرکز مطالعات عالی بین‌المللی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد.

نخستین نشست برنامه پژوهشی آسیا-پاسیفیک به مناسبت آغاز به کار این برنامه، روز دوشنبه 9 دی ماه 1398 در مرکز مطالعات عالی بین‌المللی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران با همت و همکاری مرکز مطالعات عالی بین-المللی دانشگاه تهران، گروه مطالعات منطقه‌ای دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و انجمن ایرانی مطالعات منطقه‌ای برگزار شد. جمع قابل توجهی از استادان فعال در مطالعات مسائل شرق آسیا، دانشجویان و پژوهشگران در این نشست شرکت داشتند. در ابتدای این نشست آقای دکتر سیدعلی سادات اخوی، رئیس مرکز مطالعات عالی بین-المللی، با اشاره به تجربه های موفق پیشین، به تصمیم این مرکز برای حمایت از راه اندازی برنامه پژوهشی آسیا-پاسیفیک اشاره کردند. ایشان سپس به محتوای نشست و اهداف این برنامه پرداخته و راه‌اندازی این برنامه را به عنوان اقدامی علمی و پژوهشی تبریک گفتند.


در ادامه برنامه خانم دکتر بهاره سازمند، دانشیار گروه مطالعات منطقه ای دانشگاه تهران و مدیر این برنامه اظهار داشتند: «هدف  از  تأسیس و فعالیت این برنامه  ایجاد مرکزی ملی در حوزه مطالعات آسیا –پاسیفیک و استفاده از تمام ظرفیت‌های دانشگاهی و مراکز پژوهشی کشور است. در این راه از تجارب برنامه اوراسیای مرکزی که در سال 1384، توسط خانم دکتر کولایی راه اندازی شد و اکنون تبدیل به مرکز فعال پژوهشی شده است به طور حتم استفاده خواهد شد». خانم دکتر سازمند بیان داشتند که: «ما در کنار  فعالیت های علمی و پژوهشی اعم از برگزاری جلسات سخنرانی، میزگردهای تخصصی و همایش های موضوعی و سالانه، سه کار مهم دیگر را هم با همکاری مسئولان و استادان محترم انجام خواهیم داد: موضوع نخست، ایجاد هسته های پژوهشی است. موضوع دوم، تأسیس قطب علمی است که با توجه به ظرفیت های منطقه آسیا-پاسیفیک، می توان این بحث را پیگیری کرد. موضوع سوم، ارتباط برنامه با گرایش‌های آموزشی گروه مطالعات منطقه‌ای است. هم اکنون در گروه مطالعات منطقه‌ای دانشگاه تهران دانشجویانی در مقطع کارشناسی ارشد گرایش جنوب شرق آسیا مشغول به تحصیل هستند و برای آینده  هم  تلاش خواهیم کرد که گرایش‌های شرق آسیا و جنوب آسیا به گرایش‌های موجود اضافه شود». به باور ایشان، نامگذاری این برنامه پژوهشی به برنامه پژوهشی آسیا پاسیفیک برای این منظور است که برنامه یاد شده تنها محدود به یک منطقه خاص نباشد و یک ابرمنطقه را دربر بگیرد. ایشان، همچنین، آقای دکتر محمد جواد قهرمانی، از دانش آموختگان این رشته در دانشگاه تهران را به عنوان دبیر برنامه معرفی کردند.


سپس آقای دکتر حسین نوروزی، استادیار گروه روابط بین‌الملل و متخصص مسائل شرق آسیا با تبریک این گام مهم علمی و تشکر ویژه از متخصصان کشور حاضر در جلسه، در سخنرانی خود بر اهمیت و وضعیت اتاق های فکر یا مجامع فکری و پژوهشی در جهان و وضعیت ایران تمرکز داشتند. ایشان اظهار داشتند: «هم اکنون بیش از ده هزار اتاق فکر فعال در جهان وجود دارد که بسیاری از این مجامع فکری به صورت تخصصی در مطالعات  منطقه ای فعال هستند. انواع مختلفی از این مجامع فکری و پژوهشی اعم از دولتی، مستقل، شبه دولتی و وابسته به دانشگاهها وجود دارند که در عصر جهانی شدن به عنوان پلی میان جوامع و سیاستگذاران در سطوح فروملی، فراملی و جهانی عمل می‌کنند . این مجامع فکری اکنون اغلب مرجع ما در حوزه های مطالعاتی و پژوهشی به شمار می روند که به طور طبیعی کشورهای غربی دست برتر را دارند. اما در دو دهه اخیر و به صورت قابل تأملی حوزه آسیا-پاسیفک به  یکی از قطبهای علمی و پژوهشی جهان بدل شده که  سهم دانشگاه های منطقه در این مساله بسیار قابل توجه بوده است. این در حالی است که در ایران توجه کمتری به آنها و این موضوع  داشته ایم. در حوزه آسیا- پاسیفیک، هند در رتبه اول دارای 509 مجمع فکری و پژوهشی مهم است. بعد از آن نیز چین در رتبه دوم قرار دارد که دارای 507 مجمع فکری و پژوهشی بوده که البته با احتساب مراکز علمی در تایوان چین رتبه اول را دارد. طبق رتبه بندی های اخیر از مراکز فکری و پژوهشی در جهان، از حدود 176 اتاق فکر برتر جهانی و برجسته ، 37 مورد از آنها در کشورهای حوزه آسیا- پاسیفیک  مستقر و فعال هستند  که  برترین مراکز  هم در کشورهای هند، چین، ژاپن، کره جنوبی، سنگاپور و سایر کشورها فعالیت می‌کنند. با این وصف، این منطقه با سرمایه گذاری راهبردی در بخشهای پژوهشی و فکری سهم قابل توجهی از نظام تولید اطلاعات، ادبیات علمی و تأثیرگذاری بر مناسبات بین المللی را به خود اختصاص داده و همچنان رو به رشد است».


در ادامه برنامه, جناب آقای دکتر بهزاد شاهنده، استاد تمام و متخصص مطالعات شرق آسیا، ابتدا به دامنه و گستره منطقه آسیاپاسیفیک پرداختند. ایشان در ابتدای صحبت‌های خود گفتند: «این حوزه دربرگیرنده 44 کشور است. پیشینه طرح مفهوم آسیا پاسیفیک به دهه 1980 باز می گردد که دلیل آن نیز ظهور ببرهای آسیایی است. چین، بزرگترین قدرت منطقه به شمار می رود که در حال حاضر شریک تجاری اول بسیاری از کشورهای آسیاپاسیفیک به شمار می‌آید. در حال حاضر، تمرکز آمریکا بر این منطقه است چراکه تصمیم گیران این کشور می دانند جدال اصلی آینده در این منطقه خواهد بود. چینی‌ها اگرچه تلاش میکنند با چراغ خاموش حرکت کنند اما در حوزه های مختلف فعال تر از گذشته شده‌اند که به نظر می رسد در نهایت به دنبال بیرون کردن آمریکایی ها از منطقه باشند.  در خصوص رزمایش مشترک ایران، روسیه و چین، اگرچه حضور چین بیشتر نمادین تلقی می شود اما این موضوع اهمیت زیادی دارد، چراکه بیجینگ با یکی از بزرگ ترین کشتی های جنگی خود در این رزمایش شرکت کرده است. در میان دیگر کشورهای منطقه، ژاپنی ها نیز اگرچه سیاست فعالی در پیش گرفته اند اما به سبب پیشینه تاریخی منفی، کار دشواری در پیش دارند. کره جنوبی نیز اکنون در عمل کار با چین را بر آمریکا ترجیح می دهد.  روند غالب در دنیا این است که سیاستمداران عموما به این اتاقهای فکر رجوع می کنند». ایشان در نهایت با نقل قول از کنفسیوس به این موضوع اشاره کردند که در پیشبرد برنامه پژوهشی آسیا-پاسیفیک ما به دنبال حرکت هستیم و مشکل زمانی به وجود می آید که متوقف شویم که به امید خدا و با همکاری و حمایت استادان، متخصصان و دانشجویان عزیز پیش خواهیم رفت.


سپس خانم دکتر کولایی، مدیر گروه مطالعات منطقه‌ای و رییس انجمن علمی ایرانی مطالعات منطقه‌ای  با تبریک آغاز این برنامه، بر لزوم فراهم کردن ظرفیت های موجود و توجه به یکی از حوزه های مغفول بین المللی اشاره کردند.  ایشان اظهار امیدواری کردند که برنامه آسیاپاسیفیک به سبب وجود تجربه های برنامه اوراسیای مرکزی (هم اکنون: مرکز مطالعات اوراسیای مرکزی) سریع تر به یک مرکز تبدیل شود. ایشان گفتند: «شناخت محیط عملیاتی، کنشگران و پویایی های آن ها ضرورت دارد. اگر ما جهان، کشورها و مناطق مختلف را به خوبی مورد شناسایی قرار ندهیم نمی‌توانیم بازی و همکاری متناسبی با آنها داشته باشیم». خانم دکتر کولایی در ادامه به این موضوع پرداختند که رویکرد ما ابتدا باید بین المللی و سپس منطقه ای باشد تا بتوانیم از فرصت هایی که تاریخ، جغرافیا و منابع قدرت در اختیار ما قرار داده به بهترین شکل استفاده کنیم و نبود شناخت مناسب باعث می شود که این فرصتها به دیگران واگذار شود. جامعه دانشگاهی در این خصوص وظیفه مهمی را برعهده دارد.


نشست دوم برنامه آسیا-پاسیفیک با سخنرانی آقای دکتر بهرام امیر احمدیان استاد دانشگاه تهران، در خصوص موضوع «ابتکار یک کمربند یک جاده» خواهد بود که در ارتباط با زمان برگزاری آن اطلاع رسانی خواهد شد.

 

 

تلگرام