گزارش کوتاه نشست علمی کارشناسی (وبینار)
سیاست اوراسیایی چین و پیامدهای منطقه‌ای آن برای ج. ا. ایران با تمرکز بر آسیای مرکزی و قفقاز
مرکز مطالعات اوراسیای مرکزی دانشگاه تهران با همکاری بنیاد مطالعات قفقاز، انجمن ایرانی مطالعات منطقه ای (کارگروه اوراسیای مرکزی)، مجمع مجالس آسیایی، برنامه آسیا پاسیفیک، مرکز پژوهشی آسیا و انجمن ایرانی همکاری با یونسکو
سخنرانان
دکتر حامد وفایی
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و مدیر مرکز پژوهشی آسیا دانشگاه تهران
دکتر محمدحسین دهقانیان
دکترای مطالعات منطقه‌ای دانشگاه تهران و پژوهشگر مهمان در بنیاد مطالعات قفقاز
دوشنبه ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۰
ساعت ۱۷ تا ۱۸:۳۰
گزارش کوتاه نشست علمی-کارشناسی
"سیاست اوراسیایی چین و پیامدهای منطقه‌ای آن برای ج. ا. ایران
با تمرکز بر آسیای مرکزی و قفقاز"
نشست علمی-کارشناسی "سیاست اوراسیایی چین و پیامدهای منطقه‌ای آن برای ج. ا. ایران با تمرکز بر آسیای مرکزی و قفقاز" از سوی مرکز مطالعات اوراسیای مرکزی دانشگاه تهران با همکاری بنیاد مطالعات قفقاز، انجمن ایرانی مطالعات منطقه‌ای (کارگروه اوراسیای مرکزی)، مجمع مجالس آسیایی، برنامه آسیا پاسیفیک، مرکز پژوهشی آسیا و انجمن ایرانی همکاری با یونسکو، در روز ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ به صورت وبینار برگزار شد. در این نشست دکتر حامد وفایی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و مدیر مرکز پژوهشی آسیا دانشگاه تهران و دکتر محمدحسین دهقانیان دکتری مطالعات منطقه‌ای دانشگاه تهران و پژوهشگر مهمان در بنیاد مطالعات قفقاز، به طرح دیدگاههای خود پرداختند. مدیر این نشست دکتر الهه کولایی رئیس مرکز بود. در این نشست که نود و هفتمین نشست علمی-کارشناسی مرکز مطالعات اوراسیای مرکزی بود، دکتر کولایی به اشاره به اهمیت شناخت قدرتهای بزرگ و سیاست‌های آنها در مناطق پیرامونی ایران بهویژه اوراسیای مرکزی از دکتر حامد وفایی دعوت کردند به طرح دیدگاه خود بپردازند.
دکتر وفایی در آغاز به تعریف اوراسیا، اهمیت و ابعاد اصول سیاست خارجی چین پرداختند و گفتند: دستیابی به ثبات در روابط خارجی، تقویت همکاری با همسایگان و حرکت به سوی جهان چند قطبی از دستورکارهای دیپلماسی چین است. چین در سیاست خارجی خود چند اصل را در دهه‌های گذشته مورد توجه قرار داده است: وارد نشدن به مناقشهها، اهمیت ثبات و آرامش در جایگاه چین در نظام بین‌الملل، پیگیری دیپلماسی بدون دشمن، واردنشدن به پیمان‌های نظامی و پیگیری تعامل بهجای تقابل. ایشان در ادامه به ابعاد طرح "یک کمربند، یک راه" چین پرداختند و با برشمردن فرصت‌ها و چالش‌های حضور چین برای ایران، پیشنهادهای متوازن‌سازی تعامل ایران-چین با گسترش روابط با قدرتهای کوچک مانند کره و هند، استفاده از ظرفیت‌های دیپلماسی و تدوین چارچوب جدید برای همکاری‌های دو کشور را ارائه کردند.
در ادامه دکتر دهقانیان به طرح دیدگاههای خود پرداختند. ایشان با طرح این پرسش که پیامدهای راهبرد راه ابریشم نوین برای ایران چیست، گفتند: چین به جز دریای چین جنوبی و چند حوزه دیگر، بر مبنای اصول ژئواکونومی رفتار می‌کند تا با ابزارهای اقتصادی به اهداف ژئوپلیتیک هم دست یابد. آسیای مرکزی که پیشتر زیر نفوذ روسیه بود اکنون مورد توجه چین نیز قرار دارد. این دو قدرت، هژمونی خود را در دو حوزه جداگانه اقتصادی و امنیتی-سیاسی بر منطقه چیره کرده‌اند. مولفه‌های بین‌المللی، منطقه‌ای و داخلی آسیای مرکزی جایگاه این منطقه را در راهبرد چین تبیین می‌کنند. دکتر دهقانیان با برشمردن پیامدهای راهبرد چین از نگاه مکتب کپنهاگ گفتند: تغییر قطبیت در آسیای مرکزی، تغییر در مرزهای امنیتی منطقه و نفوذ چین بر تعیین دستورکارهای امنیتی و موضوعهای امنیتیشونده از پیامدهای راهبرد راه ابریشم چین است. در مورد ایران نیز پیشینه حضور ایران در آسیای مرکزی نشانگر موفقیت قابلتوجهی در مسائل ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی نیست و ایران می‌تواند راهبرد خود را تکیه بر نقاط قوت ژئوکالچر خود سامان دهد.
در پایان این نشست، دکتر کولایی از سخنرانی دکتر وفایی و دکتر دهقانیان تشکر کردند.