مرکز مطالعات اوراسیای مرکزی با همکاری انجمن علمی ایرانی مطالعات منطقه ای
دکتر احمد کاظمی
دکتری حقوق بین الملل
و کارشناس مسائل قفقاز
دکتر حامد کاظم زاده
پژوهشگر بنیاد علمی مطالعات صلح و مناقشه
دانشگاه اتاوا
سهشنبه ۲۳ آذر ۱۴۰۰
ساعت ۱۷:۳۰ تا ۱۹
گزارش کوتاه نشست علمی_کارشناسی
" سه دهه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قفقاز جنوبی"
نشست علمی_کارشناسی " سه دهه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قفقاز جنوبی" از سوی مرکز مطالعات اوراسیای مرکزی دانشگاه تهران با همکاری انجمن ایرانی مطالعات منطقه‌ای (کارگروه اوراسیای مرکزی)، در تاریخ ۲۳ آذر ۱۴۰۰ به‌صورت وبینار برگزار شد. در این نشست دکتر احمد کاظمی کارشناس مسائل قفقاز و دکتر حامد کاظم زاده پژوهشگر بنیاد علمی مطالعات صلح و مناقشه دانشگاه اتاوا به طرح دیدگاه‌های خود پرداختند. مدیر این نشست دکتر کولایی رییس مرکز مطالعات اوراسیای مرکزی دانشگاه تهران بودند.
در آغاز این نشست دکتر کولایی از سخنرانان برای حضور در نشست تشکر کردند و با مقدمه‌ای در مورد آسیب‌های سیاست‌خارجی ایران در قفقاز جنوبی از سخنرانان دعوت کردند دیدگاه خود را طرح کنند. دکتر کاظمی در آغاز صحبت‌های خود گفتند: «نگاه ایران به این منطقه از چند زاویه قابل بررسی است. از زاویه نگاه انسانی، نگاه ایران در سه دهه گذشته ایجاد صلح ملی پایدار بوده است از این رو راه‌حل‌هایی که بخش‌هایی از مشکل‌ها را نادیده بگیرد و رها کند، مورد توجه ایران نبوده است. همچنین نگاه ایران به مساله امنیت در قفقاز مبتنی بر امنیت جمعی بوده و بر این پایه، طرح سه به‌علاوه سه نیز طرحی تمام ایرانی است». ایشان در ادامه گفتند: «در زمینه مساله قومیت، ارزیابی ایران این است که قوم‌گرایی، عاملی منفی برای کشورهای قفقاز بوده و ثبات کشورهای آن منطقه را به خطر می‌اندازد.». دکتر کاظمی در پایان با اشاره به سازمان‌های فعال در این منطقه گفتند: تعامل ایران با سازمان‌های فعال در این منطقه اهمیت بالایی دارد و مشارکت فعال ایران در این منطقه یک ضرورت است. فعال‌سازی سازمان همکاری اقتصادی اکو نیز می‌تواند ظرفیت مناسبی را برای گسترش دایره عملکرد ایران در این منطقه فراهم آورد.
در ادامه دکتر کاظم زاده با اشاره به گذشت ۱۹۴ سال از عهدنامه ترکمانچای و پیامدهای این عهدنامه بر سیاست خارجی ایران، به ارائه دیدگاه‌های خود پرداخته و گفتند: « سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قفقاز را می‌توان از سند چشم‌انداز، صحبت‌های مقام معظم رهبری، رفتارشناسی دستگاه دیپلماسی و رفتارشناسی دستگاه‌های امنیتی کشور -شورای عالی امنیت ملی و نیروهای مسلح- برون‌آوری کرد. همچنین ما دو نگاه بدیل در قبال این منطقه داریم: نگاه ایدئولوژیک و نگاه فرهنگی. سیاست ما در عمل تعادلی بین این دو نگاه بوده است». ایشان در ادامه گفتند: «رفتارهای سیاست خارجی ایران مبتنی بر سه محور قدرت، هویت و امنیت شکل می‌گیرد. با این وجود عواملی همواره مانع تدوین یک سیاست خارجی دقیق در قبال کشورهای قفقاز بوده‌اند که از آن جمله می‌توان به نگاه امنیتی به موضوع‌های سیاسی، محدودیت‌های سیستمی فضای جهانی، تحریم و نفوذ سنگین روسیه و ترکیه در منطقه اشاره کرد». دکتر کاظم زاده در پایان به آسیب‌شناسی سه دهه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قفقاز پرداختند. در پایان دکتر کولایی از حضور و سخنرانی دکتر احمد کاظمی و دکتر حامد کاظم‌زاده در نشست مرکز مطالعات اوراسیای مرکزی دانشگاه تهران قدردانی کردند.